108
Câu tự tại (Phần I)
Thiền
sư Thánh Nghiêm là một hòa thượng nổi tiếng Đài Loan sáng lập ra đoàn thể Phật
giáo Pháp Cổ Sơn (Ngọn núi có trống Phật pháp). Ngài viên tịch năm 2009, năm mà
tôi bắt đầu sang Đài Loan học tập. Tôi may mắn được một lần đến tham quan đại
bản doanh Pháp Cổ Sơn ở Đài Bắc của ngài, ngoài ra còn có dịp tham quan nhiều
ngôi chùa nhỏ khác cũng thuộc đoàn thể Phật giáo này. Thiền sư Thánh Nghiêm chủ
trương Thiền – Tịnh song tu, muốn biến cảnh thế gian thành Cực Lạc tại thế,
phát nguyện rộng độ hết tất cả chúng sanh thành Phật.
Một lần, tôi cùng gia đình chú Trần đạp xe đến tham quan một thiền
viện nhỏ của ngài ở huyện Đào Viên. Tôi được sư cô ở đó tặng cho một quyển sách
nhỏ do ngài viết lúc còn sống có tên là “108 câu tự tại”. Về nhà đọc đi đọc lại
thấy nội dung hay và thiết thực với cuộc sống, có ý nghĩa giáo dục con người
hướng thiện cao, nên tôi dịch lần lần và đăng trên Blog này để chia sẻ với bạn
đọc.
Thiền
sư Thánh Nghiêm
Chương
I. Nâng cao nhân phẩm:
1.
Thứ cần dùng không nhiều, thứ muốn dùng rất nhiều.
2.
Biết ơn báo ơn làm đầu, lợi người cũng là lợi mình.
3.
Tận tâm tận lực làm đầu, không tranh ta người nhiều ít.
4.
Từ bi không có kẻ địch, trí tuệ không sinh phiền não.
5.
Người bận thời gian nhiều nhất, cần lao sức khỏe tốt nhất.
6.
Người bố thí có phước, người hành thiện an vui.
7.
Tâm lượng cần phải lớn, tự ngã cần phải nhỏ.
8.
Chỉ có buông xuống, mới có thể cầm lên. Cầm buông tự nó như như, mới là người
tự tại.
9.
Biết người biết ta biết tiến thoái, mỗi thời thân tâm đều bình an; biết phước
tiếc phước vun cội phước, mọi chốn đều kết được duyên lành.
10.
Cầm lên được thì buông xuống được, mỗi năm cát tường như ý; dùng trí tuệ trồng
ruộng phước, mỗi ngày đều là ngày tốt.
11.
Thân tâm thường thảnh thơi, gặp người môi nở nụ cười; thảnh thơi khiến thân tâm
chúng ta mạnh khỏe, luôn nở nụ cười dễ kết giao tình hữu nghị với nhau.
12.
Lời nói đến cửa miệng nên nghĩ lại, trước khi nói chuyện cần lắng lại một chút,
không phải không nói, mà cần phải thận trọng lời nói.
13.
Trong cuộc sống, đừng ngại rèn luyện cách nghĩ: “Có được, rất tốt; không có
được, cũng chẳng sao”, như thế có thể chuyển khổ thành vui, khiến cho cuộc sống
tự tại hơn.
14.
Bốn điều “an”: an tâm, an thân, an gia, an nghiệp.
15.
Bốn điều “được”: cần phải được, muốn được, có thể được, nên được.
16.
Bốn điều “cảm”: cảm ân, cảm tạ, cảm hóa, cảm động.
17.
Bốn điều “nó”: đối diện nó, tiếp nhận nó, xử lý nó, buông xả nó.
18.
Bốn điều “phước”: tri phước, tiếc phước, bồi phước, trồng phước.
19.
Có thể cần, đáng cần mới là cần; không thể cần, không đáng cần tuyệt đối không
cần.
20.
Biết cảm ơn có thể khiến chúng ta trưởng thành, biết báo ơn có thể khiến chúng
ta thành tựu.
21.
Cảm ơn đã cho chúng tôi cơ hội, thuận cảnh hay nghịch cảnh đều là ân nhân.
22.
Gặp phải điều tốt, cần vui theo, khen ngợi, cổ vũ, nhất là tự dặn lòng học
theo.
23.
Phê bình ít, khen ngợi nhiều, đây là cách tốt để tránh tạo khẩu nghiệp.
24.
Tâm bình thường chính là tâm tự tại nhất, thảnh thơi nhất.
25.
Vững chải bước một bước chân, còn hơn nói một trăm câu hoa lệ mà trống rỗng.
26.
Biết khuyết điểm của mình càng nhiều, tốc độ trưởng thành sẽ càng nhanh, niềm
tin đối với bản thân cũng ngày càng kiên định.
27.
Nghe nhiều xem nhiều ít nói chuyện, nhanh tay nhanh chân chậm xài tiền.
28.
Chỉ có thể nghiệm qua cảnh ngộ gian khổ, mới có lòng phấn đấu tinh tấn.
29.
Bền bĩ vững chải làm người, tấm lòng cần phải rộng lớn; ổn định vững chắc làm
việc, tầm nhìn cần phải sâu rộng.
Chương
II. Việc hưởng thụ
30.
Bận mà không lộn xộn, mệt mà không suy sụp.
31.
Bận sao cho khoan khoái, mệt sao cho vui vẻ.
32.
Bận – không sao cả, miễn không ưu phiền là được.
33.
Lảm việc cần tháo vát nhưng không cần cuống quýt, thân tâm cần thư thả chứ
không cần căng thẳng.
34.
Nên bận làm việc một cách nhanh nhẹn có trật tự, không cần phải khẩn trương để
câu thời gian.
35.
Không nên lấy phú quý bần tiện để bàn luận về thành bại được mất của người
khác, mà nên đánh giá bằng sự tận tâm tận lực để làm lợi mình lợi người.
36.
Người đảm trọng trách hay bị oán ghét, người chăm làm việc ắt bị phê bình; gặp
oán ghét phải có lòng từ nhẫn, trong lời phê bình của người tìm thấy ngọc vàng.
37.
Gặp điều gì cũng an vui, gặp việc gì cũng làm hết mình.
38.
Ba điều thành công: tùy thuận nhân duyên, làm chủ nhân duyên và sáng tạo nhân
duyên.
39.
Thấy có cơ duyên thì nắm chặt, không có cơ duyên thì tạo dựng, cơ duyên chưa
chín muồi không nên miễn cưỡng.
40.
Thăng trầm lên xuống của đời người đều là kinh nghiệm để trưởng thành.
41.
Dùng trí tuệ để xử lý việc, dùng từ bi để quan tâm người.
42.
Lấy trí tuệ mỗi thời sửa ngay lệch lạc, lấy từ bi mỗi nơi giúp ích cho người.
43.
Lòng từ bi càng lớn, trí tuệ sẽ càng cao, phiền não do đó sẽ càng ít.
44.
Đối diện với nhiều tình huống, chỉ cần dùng trí tuệ để xử lý việc, lấy từ bi để
đối đãi người, mà không bận tâm sự lợi hại được mất của chính mình, như thế sẽ
không có phiền não.
45.
Tâm theo cảnh chuyển là phàm phu, cảnh theo tâm chuyển là thánh hiền.
46.
Vịt to bơi thành đường lớn, vịt bé bơi thành đường nhỏ, không bơi thì không có
đường.
47.
Núi không dời được thì đường dời, đường không dời được thì người dời, người
không dời được thì tâm dời.
48.
Tinh tấn không có nghĩa là làm thục mạng, mà là nỗ lực không nài.
49.
Thuyền qua dòng nước không dấu vết, chim bay không lưu lại ảnh, thành bại được
mất không làm dậy khởi ba động trong lòng, đó mới là bậc tự tại giải thoát đại
trí tuệ.
50.
Thuận tiện cho người cũng chính là thuận tiện cho mình.
51.
Cam lòng chịu lỗi trước mọi người, đó là người nhân; chịu nhục giấu giếm lỗi
lầm mình, đó là người ngu xuẩn.
52.
Áp lực thường đến từ chỗ quá để ý đến sự vật bên ngoài thân mình, đồng thời
cũng quá chú ý đến lời bình luận khen chê của người khác.
53.
Lấy lòng cảm ơn, lấy lòng báo ơn, để làm công việc phục vụ người khác, sẽ không
cảm thấy mỏi mệt và suy sụp.
54.
Tùy lúc tùy nơi lòng luôn cảm kích, lấy tài lực thể lực trí lực tâm lực để
phụng hiến cho tất cả mọi người.
Chương
III. Đời sống bình an
55.
Ý nghĩa của cuộc sống là phục vụ, giá trị của đời người là cống hiến.
56.
Mục tiêu của đời người là đến thọ báo, phát nguyện và hoàn nguyện.
57.
Giá trị của đời người không phải ở thọ mạng dài ngắn, mà ở chỗ đã cống hiến
nhiều hay ít.
58.
Quá khứ đã thành hư huyễn, tương lai vẫn còn là mộng tưởng, nắm chắc hiện tại
là quan trọng nhất.
59.
Không nên luyến tiếc về quá khứ, không cần phải lo lắng cho tương lai, hãy vững
chắc ở hiện tại, bạn sẽ an vui trong quá khứ lẫn tương lai.
60.
Trí tuệ không phải là kiến thức, không phải là kinh nghiệm, cũng không phải là
tư biện, mà chính là thái độ siêu việt tự ngã.
61.
Làm người tích cực là muôn phần khiêm tốn; tự ngã càng lớn thì bất an càng
nhiều.
62.
Người thượng đẳng an tâm ở đạo, người trung đẳng an tâm ở việc, người hạ đẳng
an tâm ở danh lợi vật dục.
63.
Bạn là người có thân phận như thế nào, thì hãy làm những sự việc đúng với thân
phận đó.
64.
Trong lúc an định hài hòa, hãy nắm chắc giây phút tuyệt vời của ngày hôm nay để
bước ra ngày mới tốt lành.
65.
Lo lắng là sự khổ sở dư thừa, dụng tâm là động lực của sự an toàn.
66.
Tài sản như nước chảy, bố thí giống như đào giếng. Giếng càng sâu, nước càng
nhiều; bố thì càng nhiều, tài sản sẽ càng lớn.
67.
Đối diện với cuộc sống cần có: “chuẩn bị điều tốt nhất và dự tính điều xấu
nhất”.
68.
Chỉ cần còn một hơi thở, là có vô hạn hy vọng, đó là tài sản lớn nhất.
69.
Người cứu khổ cứu nạn là bồ tát, người chịu khổ chịu nạn là đại bồ tát.
70.
Ba nguyên tắc vượt ra khỏi sinh lão bệnh khổ: sống sao cho vui vẻ, bệnh sao cho
mạnh khỏe, bệnh sao cho có hy vọng.
71.
Ba nguyên tắc vượt lên trên cái chết: không tìm đến cái chết, không nên sợ
chết, không cần đợi chết.
72.
Cái chết không phải hỷ sự, cũng không phải tang sự, mà là một Phật sự trang nghiêm.
73.
Mỗi đứa con đều có thể là một bồ tát nhỏ giúp đỡ cha mẹ thành tựu.
74.
Đối với thanh thiếu niên, cần quan tâm chứ không cần lo lắng, cần dạy dỗ chứ
không cần khống chế, dùng thương lượng chứ không dùng quyền uy.
75.
Con cái biết thương bạn, thay vì lo lắng cho nó, bạn hãy chúc phúc đi!
76.
Vợ chồng có quan hệ luân lý, chứ không phải quan hệ “luận lý”.
77.
Không vứt rác bừa bãi, tùy lúc mà nhặt sạch rác, đều là làm việc công đức.
78.
Nhãn quang là trí tuệ của bạn, vận khí là phúc đức của bạn.
79.
Cái yêu thích thì muốn chiếm hữu, cái ghét khinh thì thì muốn trừ bỏ, lo được
lo mất, phiền não theo đó mà đến.
80.
Người thường biết thiểu dục tri túc, mới là người giàu có không sự thiếu thốn.
81.
Tâm không bình an là nỗi khổ thật sự, bệnh đau của thân thể chưa chắc là đã
khổ.
82.
Nếu biết rõ tâm không bình an là việc khổ, thì hãy nhanh gấp trì niệm “Nam mô
Quán Thế Âm Bồ tát” để an tâm.
83.
Cái có được ở hiện tại mới là cái tốt nhất, có càng nhiều mà không biết đầy đủ,
thì cũng giống như kẻ nghèo khổ mà thôi.
84.
Không nên dùng sự kìm nén để khống chế cảm xúc, tốt nhất là dùng quán tưởng,
dùng Phật hiệu, dùng cầu nguyện để hóa giải cảm xúc.
Chương
IV. Hạnh phúc nhân gian
85.
Lời hay mọi người cùng nói, việc tốt mọi người cùng làm, vận may mọi người cùng
chuyển.
86.
Mọi người nói lời hay, mọi người làm việc tốt, mọi người chuyển vận tốt.
87.
Mỗi người mỗi ngày nói nhiều một câu nói hay, làm nhiều một việc làm tốt, tất
cả điều tốt nho nhỏ, sẽ hợp thành điều tốt to lớn.
88.
Việc gấp cần làm, việc đang cần người làm, ta đến làm thôi!
89.
Ta hòa người hòa, tâm hòa miệng hòa, vui vui vẻ vẻ có hạnh phúc.
90.
Trong hòa ngoài hòa, nhân hòa duyên hòa, đó là chân bình an tự tại.
91.
Tự cầu tâm an thì có bình an, quan tâm người khác thì có hạnh phúc.
92.
Nhân phẩm giống như tài sản, dâng hiến giống như tích lũy.
93.
Phụng hiến tức là tu hành, an tâm tức là thành tựu.
94.
Có nhiều không nhất định khiến con người cảm thấy đầy đủ; có ít không nhất định
khiến con người thêm thiếu thốn.
95.
Hiện tại đạt được là do quá khứ đã tạo, tương lai đạt được là do hiện tại đã
tạo.
96.
Người tốt không tịch mặc, người thiện vui vẻ nhất, mọi lúc mọi nơi giúp người
lợi ta, mọi lúc mọi nơi bạn hạnh phúc nhất.
97.
Nếu muốn quan hệ với mọi người được tốt đẹp, thì cần phải mở lòng thật lớn,
rộng tiếp nạp người, rộng bao dung người.
98.
Chỉ cần tâm thái của mình thay đổi, hoàn cảnh cũng theo đó mà thay đổi, trên
đời này không có cái gì tuyệt đối tốt hoặc xấu.
99.
Đạo xử sự giữa người với người, cần phải cảm thông, cảm thông không được thì
thỏa hiệp, thỏa hiệp không được thì bạn hãy tha thứ và nhẫn nhịn nó.
100.
Cái lớn cần phải biết bao dung cái nhỏ, cái nhỏ cần phải thấu hiểu cái lớn.
101.
Dùng toàn tâm toàn ý để quan tâm gia đình, dùng tất cả sự sống để quan tâm sự
nghiệp.
102.
Phương pháp diệt lòng tham lớn nhất là bố thí nhiều, cống hiến nhiều và chia sẻ
với mọi người thật nhiều.
103.
Lúc bao dung người khác, vấn đề giữa hai bên sẽ được giải quyết.
104.
Người học Phật có hai nhiệm vụ lớn: trang nghiêm quốc độ và thành thục chúng
sinh.
105.
Muốn làm một cái thùng rác không đáy, cần phải học làm tấm gương phản xạ không
dính bụi.
106.
Tiêu phiền não trở về với tự tâm chính là trí tuệ, chia sẻ lợi ích với người
khác chính là từ bi.
107.
Dùng tâm nghiêm khắc để nhìn chính mình, dùng tâm biết ơn để nhìn thế giới.
108.
Tịnh hóa lòng người, thiểu dục tri túc; tịnh hóa xã hội, quan tâm tha nhân.
Hết
phần 1
108 câu tự tại (Phần II)
Tự tại. Nguồn:
giacngo.vn
Thiền sư Thánh Nghiêm
Chương 1. Tự tại
nhân sinh
1. Khiêm tốn với
người dưới, tôn trọng người trên là bài học quan trọng của người tu Bồ tát
hạnh.
2. Lấy cống hiến để
thay thế tranh đoạt, lấy việc tạo phước để thay thế việc hưởng phước.
3. Tự thương mình và
thương người, thương tất cả chúng sanh; tự cứu mình rồi cứu người, cứu tất cả
chúng sanh.
4. Làm lợi tha nhân
bằng chính tâm thanh tịnh không cầu quả báo và đền đáp.
5. Chiếm hữu và cống hiến đều là ái, nhưng
có sự khác biệt giữa lợi mình và lợi người; chiếm hữu là tư ái, chỉ tham cầu
cho chính mình; cống hiến là đại ái, vô tư hỷ xả mọi thứ.
6. Đạo lý được dùng để hoàn thiện chính
mình, chứ không phải để yêu cầu hà khắc đối với người.
7. Muốn có tâm lượng lớn như đá đỡ chân
người, thì phải có tấm lòng giúp người thành tựu.
8. Làm cho người khác hiểu lầm, cũng chính
là cái sai của bản thân ta.
9. Khi hành sự phải nghĩ tới nghĩ lui cho
người khác, khi phạm sai lầm phải xem xét tới lui bản thân mình.
10. Lấy lễ để làm cho đối phương thành tựu
bản thân, lấy tôn trọng đối phương để hóa giải nghi hoặc, lấy ca ngợi đối
phương để tiến bộ hài hòa.
11. Không buông bỏ được tự ngã là không có
trí tuệ, không buông bỏ được tha nhân là không có từ bi.
12. Gặp gỡ mọi người, một tiếng “Tôi chúc
phúc cho anh!” cũng thắng được tình hữu nghị, đạt được bình an.
13. Dùng tình hữu nghị để đối đãi với
người, luôn dang tay giúp đỡ người, đó cũng chính là phát tán sự bình an hòa
lạc.
14. Ít miệng lưỡi sẽ ít thị phi, nhiều
chân thành sẽ nhiều bình an.
15. Khẳng định ưu điểm của chính mình là
tự tin, biết được khuyết điểm của chính mình là trưởng thành, thấu hiểu lập
trường của người khác là tôn trọng.
16. Cần phải làm cho hạnh phúc của chúng
sanh được nhân rộng, cần phải buông xả những thành tựu của chính mình.
17. Chia sẻ công việc với thuộc hạ, lấy sự
quan tâm thay lời trách móc, lấy sự khích lệ thay lời chê bai, lấy sự thương
lượng thay cho mệnh lệnh.
18. Người cứng rắn hay tổn thương người,
chẳng mang ích lợi gì cho mình; người mềm mỏng dễ hòa thuận với mọi người, lòng
ắt tự an.
19. Người biết làm an lòng người khác là
người hòa thuận với mọi người, người biết phục người khác là người nhu mì; bởi
vì hòa có thể hợp với mọi người, nhu có thể khắc cương.
20. Ý nghĩa của cuộc sống là ở chỗ không
ngừng học tập và cống hiến, giúp đỡ người khác thành tựu, cũng chính là tự mình
trưởng thành.
21. Người có trí tuệ làm việc nhỏ nhất
cũng không leo lẻo không ngừng với mọi người.
22. Dùng hòa khí để đối xử với người, ắt
sẽ có cuộc sống bình an.
23. Người thông minh chưa chắc đã có trí
tuệ, người ngu dốt chưa chắc không có trí tuệ; trí tuệ không đồng nhất với tri
thức, mà là ở thái độ đối nhân xử thế.
24. Vì tha nhân giảm bớt đi phiền não là
từ bi, vì bản thân giảm bớt phiền não là trí tuệ.
25. Đừng lấy giày của mình gọi người khác
mang, cũng đừng lấy vấn đề của người khác biến thành vấn đề của mình.
Chương 2. Cuộc
sống giản dị
26. Cần mẫn chăm lo cho người khác
khi khổ nạn là phước báo lớn, an vui khi xử lí vấn đề của người khác là trí tuệ
lớn.
27. Nhận biết rõ sự thật tất cả hiện tượng
của thế giới đều là vô thường, thì sẽ tạo nên sự bình an chân thật của thế giới
nội tâm.
28. Gặp người tạo ân đừng tạo oán, ắt sẽ
có cuộc sống hài hòa, vui vẻ.
29. Một nụ cười nhỏ, một câu nói hay, đều
là sự bố thí rộng lớn để kết thiện duyên.
30. Chỉ cần ít đùa một vài chuyện không ý
nghĩa, là có thể tạo ra ít hơn những phiền não không đáng có.
31. Cống hiến là để báo ơn, sám hối là để
sửa mình.
32. Phàm những người tận tâm tận sức lấy
lợi ích của tha nhân để trưởng thành chính mình, đó là những người thành công.
33. Làm người xử sự cần “trong vuông” mà
“ngoài tròn”, “trong vuông” chính là nguyên tắc, “ngoài tròn” chính là thấu
đạt.
34. Lúc chúng ta không đủ sức giúp đỡ
người khác, chí ít chúng ta có thể ngừng tổn thương người khác.
35. Tích lũy nhiều một chút lời nói tốt,
tạo ra ít một chút lời nói sai, chính là công đức bồi phước cầu phước.
36. Đời người cần trong sự hài hòa cầu
phát triển, trong nỗ lực thấy được hy vọng.
37. Tâm thành bại được mất ít một chút,
tâm tinh tấn nỗ lực nhiều một chút, tỉ suất thành công ắt tự nhiên tăng lên.
38. Sự ấm áp của gia đình đến từ chỗ
thương nhau kính nhau, sự quý giá của gia đình đến từ chỗ giúp nhau lượng thứ
nhau.
39. Làm ông chủ, tâm được mất cần ít một
chút, lấy sự chân thành và tín nhiệm để vào lòng, ắt sẽ có thắng lợi.
40. Nghe lời nói của người, trước tiên cần
tĩnh tâm phản tỉnh chính mình, có sai thì sửa, không sai thì tự cổ vũ. Nếu như
buông lung tâm ý, sức tổn thương của lời nói sẽ càng lớn.
41. Khổ nạn của nội tâm giúp tăng trưởng
trí tuệ của chúng ta, khổ nạn của cuộc sống giúp tăng trưởng phước báo của
chúng ta.
42. Đối diện cuộc sống, cần phải có đầy đủ
hy vọng; đối diện cái chết, cần tùy thời mà chuẩn bị tốt.
43. Cần biết rõ những thứ cần thiết cho
bản thân, cần hóa giải những ham muốn dục vọng của cá nhân.
44. Mọi việc cần phải đối diện để nhận
thức và suy ngẫm những mặt trái.
45. Thất bại rồi cần nỗ lực, thành công
rồi càng cần nỗ lực, đó mới là nguyên tắc an vui với nghề nghiệp.
46. Đức tính cần thiết nhất để bảo vệ môi
trường là giản dị chất phác, sống càng giản dị chính là biết sống bảo vệ môi
trường.
47. Người thành thục không để ý đến quá
khứ, người thông minh không hoài nghi hiện tại, người thông suốt không lo lắng
tương lai.
48. Hai loại cảnh ngộ thuận nghịch đều có
thể làm tăng nhân duyên, cần lấy tâm bình thường và tâm cảm ơn để đón tiếp.
49. Quá khứ vị lai, danh lợi chức tước,
đều nên xem như không có liên quan gì đến mình; nhưng cần trải qua một cách tích
cực, sống thật an vui, đó mới là cuộc sống hạnh phúc tự tại.
50. Học lực không đại diện cho thân phận,
năng lực không đại diện cho nhân cách, danh vị không đại diện cho phẩm chất,
công việc không có sang hèn, quan niệm và hành vi có thể quyết định tất cả.
51. Phương pháp hóa giải buồn bực là cần
phải thành khẩn, chủ động, nhanh nhẹn; không nên do dự, bị động, chờ đợi.
52. Làm việc thế gian, không có việc nào
không có khó khăn, chỉ cần làm với lòng tin và sự nhẫn nại, ít nhất cũng cũng
có thể mang lại một vài thành tích.
53. Sống với hiện tại, đừng hối hận phiền
não quá khứ, đừng âu lo thấp thỏm tương lai.
54. Cách tốt nhất để giảm nhẹ áp lực, đó
chính là giảm ít đi tâm được mất, thêm nhiều hơn tâm thưởng thức cuộc sống.
55. Đối với quá khứ, không oán trách không
hối hận; đối với tương lai, tích cực chuẩn bị; đối với hiện tại, mỗi bước đều
vững chải.
56. Đừng nói lời cảm ơn suông, cần phải
biến thành hành động báo ơn.
57. Phàm mọi việc trước tiên không cần lo
lắng, tìm đúng người, dùng đúng phương pháp, chọn thời cơ thích đáng, tức có
thể an nhiên qua cửa.
58. Bỏ cái lợi hại được mất tự ngã xuống,
mới có được trí tuệ thông đạt vạn vật trong trời đất.
Chương 3. Như ý
cát tường
59. Giao bệnh cho bác sĩ, giao mạng
cho bồ tát, làm như vậy, chính mình là người mạnh khỏe không vướng bận.
60. Con người bởi vì không nhận rõ được
chính mình, nên tự mang lại cho mình những phiền phức không đáng có.
61. Việc quan trọng nhất của đời người là
học làm người, đó chính là tận tâm, tận lực, tận trách nhiệm, tận bổn phận.
62. Xử lí việc riêng của cá nhân có thể
dùng tình, xử lí việc chung của mọi người ắt phải dùng lý.
63. Tranh giành với người khác những thứ
không thuộc về mình, chi bằng giỏi trân quý và vận dụng những cái mà mình đã
có.
64. Đừng quá lo lắng về quá khứ, tương
lai, cũng như tất cả những điều tốt xấu, tốt nhất chỉ lo cho hiện tại của chính
mình.
65. Nếu có thể thật sự buông bỏ tất cả,
thì có thể bao dung tất cả, có được tất cả.
66. Nâng lên được là sự khởi đầu mới,
buông xuống được là để nâng lên lại; tiến bộ nằm ở giữa của nâng lên và hạ
xuống, từng bậc mà tiến lên.
67. Đừng có so đo cao thấp với tha nhân,
chỉ cần tự mình tận tâm tận lực.
68. Hoàn cảnh của chúng ta xưa nay không
có tốt hay xấu, mà hãy xem mình nhìn nhận như thế nào.
69. Sau tai nạn, là dịp để suy ngẫm một
cách chính diện, làm người có thể tìm thấy trong tai nạn nhiều bài học quý giá.
70. Chỉ cần không còn tham cầu, không còn
chấp chước, mới có thể giữ được tôn nghiêm.
71. Nếu biết quý giá mỗi nhân duyên trong
hiện tại, thì mỗi giây phút đều là độc nhất vô nhị.
72. Bất kì việc gì nếu như đặt cái ta vào
đó thì đều có vấn đề, có phiền phức. Trừ dứt những được mất tự ngã chủ quan,
thì có thể giải thoát rồi.
73. An vui không phải đến từ danh lợi lớn
nhỏ nhiều ít, mà đến từ nội tâm tri túc thiểu dục.
74. Khi nói chuyện phải dùng chân tâm để
nói lời thật, dùng tâm lành để nói lời tốt, đó chính là lập ngôn.
75. Dù thân này là người bình thường,
nhưng tâm trách nhiệm phải gánh vác lên, còn tâm chấp chước cần phải buông
xuống.
76. Lúc bận không cảm thấy mệt mỏi, lúc
nhàn không cảm thấy vô vị, như thế mới không thả mình theo dòng nước, trôi chảy
không biết gì cả.
77. Lúc việc thuận buồm xuôi gió, đừng đắc
ý quên hình; lúc việc gian nan trắc trở, đừng thương tâm táng chí.
78. Người mà lượng tâm nhỏ hẹp, lại còn
đầy ắp tham giận, dù cuộc sống vật chất có giàu có, thì cũng không biết hạnh
phúc an vui là gì.
79. Người đời cần phải trong bình đạm cầu
tiến bộ, trong gian khổ thấy ánh sáng huy hoàng.
80. Người đời cần trong an định cầu giàu
đủ, trong rèn luyện thấy được trang nghiêm.
81. Người có cảm xúc ổn định, mới là đứng
trên nền tảng của sự bất bại.
Chương 4. Tâm linh
trưởng thành
82. Tâm không theo cảnh là công phu
của thiền định, tâm không rời cảnh là tác dụng của trí tuệ.
83. Lấy thoái lui làm tiến bộ, lấy im lặng
làm lời nói, lấy cống hiến cho người khác làm phương pháp tốt nhất để thành tựu
chính mình.
84. Phật ở trong tâm, Phật ở trong miệng,
Phật ở trong cuộc sống thường nhật của chúng ta.
85. Từ bi là loại tình cảm hàm chứa lý
trí, trí tuệ là loại lý trí đầy tính mềm dẻo.
86. Đông tây nam bắc đều là hướng tốt, đi
đứng nằm ngồi không việc gì không phải là đạo; biết giữ lòng hỗ thẹn, sẽ biết
hối lỗi và báo ân.
87. Người tu hành cần mở rộng lòng bố đức,
chân thành đối đãi nhau, không giữ lòng ác niệm tà, đó gọi là “chân tâm là đạo
tràng”.
88. Lúc phiền não hiện tiền, không cần
kháng cự; cần dùng tâm hỗ thẹn, tâm sám hối, tâm cảm ơn để hóa giải nó.
89. Thể nghiệm cuộc sống một cách vững
bền, đó chính là tu thiền.
90. Thân tâm mạnh khỏe mới là tài sản lớn
nhất của cuộc sống.
91. Hít thở chính là tài sản, sống như vậy
mới có hy vọng.
92. Trong lòng nếu như thắt nút rồi, tốt
nhất có thể hướng vào bên trong quan sát chỗ động niệm của tâm mình.
93. Lúc gặp phải phiền não, tốt nhất hãy
hưởng thụ cảm giác hít thở của mình.
94. Lúc trong lòng có trở ngại, thế giới
trong mắt ta đều không bằng phẳng; lúc trong lòng không ưu phiền, thế giới
trong mắt chúng ta đều rất tốt đẹp.
95. Tâm không rộng mở đó là khổ, tâm cảnh
khoáng đạt có thể chuyển khổ thành vui.
96. Hiện tượng sinh diệt là trạng thái
bình thường của thế gian, nếu quan sát được sự sinh diệt của hiện tượng, đó là
người có trí.
97. Tâm niệm có thể biến chuyển, vận mệnh
cũng theo đó mà biến chuyển.
98. Trí tuệ không chỉ là thông hiểu kinh
điển, mà cần phải có phương tiện xảo diệu để chuyển hóa phiền não.
99. Phiền não tức bồ đề, không thể nói
không có phiền não, mà là mặc dù có phiền não, nhưng bạn không nghĩ nó là phiền
não.
100. Chỉ cần tâm bình khí hòa, cuộc sống
ắt có được an vui.
101. Đối mặt với tức giận, cần biết “phản
quan tự chiếu”, tức là soi chiếu lại tâm niệm của mình, hỏi tại sao mình phải
nổi giận?
102. Tâm động tức có việc, tâm yên ắt vô
sự.
103. Từ khẳng định tự ngã, đề cao tự ngã,
đến tự ngã tiêu tan, là 3 giai đoạn tu hành từ “tự ngã” đến “vô ngã”.
104. Cần xem trọng bồi dưỡng nhân lành,
không nên chỉ mong đợi hưởng thụ quả tốt.
105. Khi bạn thể nhận được trí tuệ của bản
thân còn chưa đủ, trí tuệ vô hình trung đã tăng trưởng lên rồi.
106. Tâm cần phải như vách tường, dù bất
động nhưng có tác dụng.
107. Muốn làm tấm gương phản chiếu không
bụi bặm, chiếu soi tất cả mọi vật, nhưng không nhiễm tất cả mọi vật.
108. Trong lúc mọi người đều tranh đoạt
một cách tối tăm, bạn tốt nhất hãy chọn cho mình một con đường đi.
Hết phần 2
108 câu tự tại (Phần III)
Tác phẩm "Tự
tại" - Thư pháp Việt Minh Hoàng. Nguồn: http://yume.vn
Thiền sư Thánh Nghiêm
Chương 1. Hạnh
nguyện từ bi
1. Làm thiện hay
ác chỉ cách nhau một tâm niệm, tu hành phước huệ trong từng giây phút.
2. Ánh lửa của ngôi
sao đủ để lóe sáng, những việc thiện nhỏ có thể cứu cả thế giới.
3. Trời đất ban đức
hóa dục lớn, ta sao lại không phát đại nguyện từ bi.
4. Cứu độ chúng sanh
là nâng lên, không chấp chước mọi việc là buông xả.
5. Giữa chốn bụi hồng
tâm vô nhiễm, khắp nơi hoa cỏ chống gậy hành.
6. Từ bi như gió xuân
hóa mưa, trí tuệ giống ánh mặt trời phổ chiếu.
7. Bi thiện xua tan khổ não, lòng từ mang
lại niềm vui; lửa trí đốt cháy tội, tuệ đoạn diệt mê hoặc.
8. Hữu đại trí tuệ hữu đại nguyện, vô
lượng phước đức vô lượng thọ.
9. Nếu thấy Như Lai tạng trong tâm, nhà
lửa tam giới biến sen hồng.
10. Ưng vô sở trụ nhi sinh kì tâm, là vào
cửa từ bi.
11. Trong đạo tâm có bố thí vô úy.
12. Khi buông xả vạn duyên, chúng sanh một
vai vác.
13. Thân thể và tâm linh được bình an, nhà
cửa và sự nghiệp cũng theo đó an định.
14. Cây tùng núi nam sớm đã già yếu, ngôi
sao bắc đẩu vẫn còn trẻ trung.
15. Thần long ẩn náu đầm sâu ao lớn, mãnh
hổ nằm nơi núi cao vách hiểm.
16. Phật pháp không có khác biệt, chỉ có
một vị, đó là vị giải thoát lợi mình lợi người.
17. Thường niệm Quán Âm bồ tát, tâm an ắt
có bình an.
18. Quay về núi lớn lễ tu hành, cầu phúc
tiêu tai nguyện dễ thành, miệng niệm tai nghe tâm cung kính, ba bước một lạy đi
về trước, thân tâm an định càng cảm ứng, nghiệp tiêu chướng trừ phước huệ tăng.
19. Một bát khất thực cơm ngàn nhà, mình
tăng chống gậy đi vạn dặm, tùy duyên thích ứng thôi được mất, duyên hết thân xả
tay buông dài.
20. Buông xả không giống như vứt bỏ, là để
thoát khổ, là để cầm lên; buông xả được mới cầm lên được, cầm buông phải lúc là
người tự tại.
Chương 2. Trí
tuệ nhân gian
21. Gặp việc phải tìm hiểu mặt chính
và suy nghĩ mặt trái của nó, thành việc xác lập phương hướng mà không bỏ.
22. Đi đường gặp vách núi cheo leo thì
bước nhanh qua, khéo đến tiên cảnh trần gian cùng đừng lưu lại.
23. Quyền thế tài sản thì mọi người chung
hưởng, họa phúc khổ sướng là nhân duyên mỗi người.
24. Người thấy danh lợi quyền vị không
động tâm, bị ép vào nơi thiên quân vạn mã cũng không lo sợ.
25. Trời không sai đất không sai là tâm ta
sai, họ có lý bạn có lý ta không có lý.
26. Đừng oán cháu hiền con hiếu sao quá
ít, hãy hỏi dưỡng dục con cháu như thế nào.
27. Lĩnh vực học vấn quan trọng ở nghiên
cứu, phạm trù kinh nghiệm phải có từ thực tiễn.
28. Đêm dài vắng mộng đêm xuân ngắn, biển
khổ có thuyền bĩ ngạn gần.
29. Nương thuyền bát nhã chống qua vạn
trùng chướng ngại, kiến tạo phước đức dựng nên tịnh độ nhân gian.
30. Lên thuyền bát nhã khổ hải vượt qua,
leo núi niết bàn tâm tính bất động.
31. Sông núi vẫn vậy, cảnh vật đổi thay;
nhật nguyệt thường chuyển, nhân sự đều không.
32. Trời đất nhân gian vui với khổ, tự tâm
tạo tác tự thân nhận.
33. Non xanh nước biếc lưỡi dài rộng, chim
hót hoa thơm nói diệu pháp.
34. Giáo dục là nghiệp lớn ngàn năm, hiền
năng là khuôn thước muôn đời.
35. Nước sâu ngàn trượng cũng có thể thấy
đáy, núi cao vạn dặm cũng mọc lên từ biển.
36. Vân môn ngày ngày đều là ngày tốt,
hành cước bước bước đều qua cỏ thơm.
37. Thế gian vốn không cấu cũng chẳng
tịnh, chỉ duyên theo tâm phân biệt tự khởi.
38. Trong tịch dương xuống phía tây thấy
ngày mai, trong ngày mới lên phía đông thấy hoàng hôn.
39. Ngoài trò chơi thấy trò chơi rồi quên
trò chơi, trong giấc mộng thấy mộng ảo mà không biết mộng.
40. Sương tuyết mưa móc vốn không chủ, gió
mưa sấm chớp tùy thời hiện.
41. Nguy cơ chuyển hóa thành thời cơ,
đường cùng bước ra thấy đường sống.
42. Thiên đường địa ngục do tâm tạo, thành
phật làm tổ không ngoài tâm.
43. Kinh giác chấp mê đã gần ngộ, biết mê
bất ngộ sai trong sai.
44. Đời người như mộng ai cũng biết nói,
cả đời nằm mộng sao lại không tỉnh.
45. Trăm ngàn kế hoạch bận rộn cả đời, vạn
duyên buông xả đường trước mặt tựa trải gấm.
46. Khát nước mới lo đào giếng ắt không kịp,
tức thời học Phật tức thời thoát mê.
47. Đừng vì có việc mà âu lo, nên vì vô sự
mà thấy vui.
48. Thiền pháp tức là tâm pháp, vạn pháp
theo tâm sinh diệt.
49. Mộng lớn ai giác trước, rời mộng tưởng
đảo điên.
50. Trên người lại có người, núi cao sông
dài.
51. Đi bộ rèn luyện sức khỏe, lại có thể
rèn tâm tu hành; đi nhanh đuổi theo vọng tình, đi chậm phát tuệ tập định.
52. Ngày trăng khuyết trăng tròn, lúc tối
rồi lúc sáng; đêm mưa gió không trăng, ánh trăng vốn thường sáng.
53. Cảnh thế tục: thân như cây ngọc gặp
gió, tâm như trăng thu đáy hồ.
54. Cảnh tu hành: thân như cây bồ đề, tâm
như đài gương sáng.
55. Cảnh sau khi giác ngộ: Bồ đề vốn không
cây, gương sáng cũng chẳng đài.
56. Có tướng không tướng có không tướng,
thật không giả không thật giả không.
57. Kết bạn cần tìm người thẳng ngay lượng
thứ biết nhiều, tin Phật cần tránh phí sức tổn thần, học pháp tránh mò mẫm khắp
nơi, kính tăng phải tránh tin theo người mù quáng.
Chương 3. Cảm ơn
bồi phước
58. Nhiều phước ít phước đang bồi
phước, biết ơn nhớ ơn tất báo ơn.
59. Tâm từ bi hóa giải oán hận, tâm trí
tuệ tiêu trừ phiền não.
60. Tâm cung kính hộ trì tam bảo, tâm
thanh tịnh hoằng pháp lợi sinh.
61. Tâm cảm ơn thể nghiệm cuộc sống, tâm
tinh tấn giỏi dùng cuộc sống.
62. Tâm hỗ thẹn tăng trưởng phước đức, tâm
sám hối tiêu diệt tội chướng.
63. Nhớ ơn báo ơn ơn tiếp nối, uống nước
nhớ nguồn nguồn không dứt.
64. Tâm kiên cố dễ xông pha khốn khó, tâm
rộng xa có thể thành nên đại sự.
65. Tâm bạn tâm tôi đồng tâm Phật, biết
phước quý phước thêm bồi phước.
66. Ơn nhỏ như giọt nước cũng phải
dâng suối để đền ơn, thí một bữa cơm nát thân này cũng phải báo đáp.
67. Xách nước uống nước lấy nước uống
người, thọ ơn tạ ơn lấy ơn để tạ người.
68. Mở bỏ tâm yêu ghét hận thù, học tập
tâm từ bi hỷ xả.
69. Ơn của cha mẹ nặng như trời đất, đức
của tam bảo nhiều khắp hằng sa.
70. Biết ơn báo ơn là uống nước nhớ nguồn,
ân tình kết đọng dễ làm tổn thương nhau.
71. Cảm ơn là phước báo cả đời thọ dụng,
ôm hận chính là ma chướng níu kéo muôn đời.
72. Nếu không giỏi dùng tài sản của mình
đem lại lợi ích cho thế nhân, cũng giống như chiếc áo gấm đi trong đêm tối tự
kiêu ngạo mạn.
73. Bố thí là giá trị của kinh doanh giàu
có, gieo phước là nguyên nhân của giàu có hơn người.
74. Gia nghiệp trăm năm không sa sút bởi
vì biết tích phước, phú quý không quá ba đời bởi vì chỉ biết tư lợi.
75. Tùy thời phục vụ người khác, cả đời
hạnh phúc; có sức mà không kết thiện duyên, về sau hối hận không kịp.
76. Giờ trông trời sạ giống, ngày làm cỏ
bón phân, tháng thu hoạch cảm ơn, năm cầu nguyện được mùa.
77. Bốn việc tốt lớn mà người đời mong
cầu: cầu phước trước tiên cần phải gieo phước, bồi phước, quý phước; cầu lộc
trước tiên cần phải kết rộng thiện duyên; cầu thọ ắt thường giữ gìn sức khỏe;
cầu hỷ trước tiên phải lấy nụ cười đối đãi người.
78. Lấy lòng hỗ thẹn mà nhìn lại chính
mình, lúc nào cũng thấy rằng mình nỗ lực không đủ, cống hiến không nhiều.
79. Lấy lòng hỗ thẹn để quán chiếu bản
thân làm người thế nào, làm người nếu không biết tự mình tỉnh sát kiểm điểm
ngay lệch, thì tùy lúc mà gặp phải nguy hại.
80. Lấy lòng cảm ơn để đối đãi sự vật thế
giới, làm người nếu không biết lấy cảm ơn và báo đáp để cống hiến thế giới,
nước chảy ắt sẽ khô kiệt.
81. Trăm năm luôn giữ mấy điều: tôn kính
và cảm ơn nhau, học tập sở trường của nhau, lượng thứ thiếu sót của nhau, quan
tâm yêu thương che chở nhau.
Chương 4. Tích
đức tu phước
82. Tâm chân thành tất ứng, tinh
chuyên vạn sự thành.
83. Nên lấy lời động viên bổ sung cho sự
vụng về, đừng ỷ mình thông minh mà lơi lỏng.
84. Nghiêm để kỉ luật bản thân không lơ
là, khoan để đối đãi người thu được nhiều lợi ích.
85. Trong nghèo cầu giàu nên cần kiệm,
trong loạn cầu yên không động tâm.
86. Cọng rau thơm sạch áo vải ấm, cần lao
mạnh khỏe tiết kiệm giàu.
87. Vui vẻ đúng lúc là lãng mạn, tùy nơi
tu thiện tích công đức.
88. Có thể được hay không thể được, đều do
tự mình nỗ lực chứ không ai mang lại.
89. Lúc tranh luận đừng cầu nghe lời thuận
tai, nếm được vị đắng chính là thuốc tốt.
90. Trời nắng hạn cầu mưa kịp thời, trời
đông lạnh làm cho người ấm.
91. Chim phượng hoàng hay đậu nhà phú quý,
chịm bạch hạc thích xuống nhà phước thọ.
92. Trong lòng không có những suy nghĩ về
được mất, thường làm người vô sự trên thế gian.
93. Tài đức song toàn là bậc hiền lương,
có tài không đức hại bầy ngựa.
94. Biết lỗi liền sửa không sợ sỉ nhục,
buông dao đồ tể lập tức thành Phật.
95. Cảnh giác phú quý không quá ba đời,
cẩn thận quyền thế dễ khiến người đọa lạc.
96. Tự cổ bậc tướng lĩnh phần nhiều xuất
thân hàn môn, vị công vô tư thiên hạ thái bình.
97. Ít đi chấp trước thị phi nhân ngã, nhiều
hơn lời nói và hành động làm cho người tốt đẹp hơn.
98. Nếu muốn giữ gìn được phú quý, cần vun
bồi phước đức đầy đủ, phú quý phần nhiều từ tích phước mà đến.
99. Trì niệm danh hiệu Quán Thế Âm Bồ tát,
đạt được vô lượng vô biên phước đức.
100. Tranh đoạt chén cơm của người khác
chẳng bằng tự mình cày ruộng, nhà mình không có ruộng để cày thì giúp người
khác cày ruộng cũng được.
101. Thường ăn bát cơm khiêm tốn cung kính
thứ nhẫn khoan hậu, uống nhiều chén canh thành thực lễ nhượng cần lao tiết
kiệm.
102. Một đêm giàu có là bạo phú, một đêm
thành danh là hư danh, bạo phú bộc phát giàu khó giữ, hư danh không thực danh
lụy người.
103. Tri âm khó gặp là chuyện bình thường,
đừng vì cô độc không để ý người khác; ít phiền ít não phước đức dày, nhiều tư
nhiều lự chướng ngại lớn.
104. Tâm luôn lo sợ đề phòng người khác dễ
gặp quỷ, biết ta biết người gặp quý nhân, phú quý bần tiện đều do bố thí, tự
lợi lợi người lợi chúng sanh.
105. Nhân sinh trên đời, sẽ gặp 4 điều
được: sinh được chỗ, già được phước, bệnh được khỏe, chết được hợp thời. Muôn
ngàn hạnh phúc đều ở trong đó.
106. Phú quý chưa chắc chỉ 3 đời, hiền
triết chưa chắc sinh chốn hàn môn; phú quý nên tích đức, hàn môn cần được động
viên.
107. Hành thiện không có điều kiện.
108. Quý tiếc cuộc sống, vì bản thân nỗ
lực.
Hết phần III
108 câu tự tại (Phần cuối)
Tâm từ bi - tâm tự tại.
Nguồn: chuahaiquang.com.vn
Thiền
sư Thánh Nghiêm
Chương 1. Giữ
gìn trạng thái tâm linh
1. Dùng tâm bình
thường đối mặt với việc bất bình thường.
2. Được lý nhường 3
phần, lý trực khí phải nhu.
3. Phát giác cảm xúc
bản thân khởi dậy không ổn định, cần phải lập tức tập trung hít thở. Thể nghiệm
hít thở, cảm nhận hít thở, thì từ từ có thể an ổn lại.
4. Tâm bất an, chủ yếu
là do hoàn cảnh cuộc sống hoặc nhân tố sức khỏe ảnh hưởng. Nếu có thể chăm sóc
tốt tâm của mình, hiểu rõ trạng thái thân tâm của chính mình, thì có thể tự tại
bình an.
5. Hoàn cảnh chính là tấm gương phản chiếu
chúng ta, phát hiện lời nói hành động cử chỉ của mình khiến người khác khó chịu
hay kinh hãi, cần phải lập tức phản tỉnh, sám hối, cải tiến chính mình.
6. Tâm là người thầy của chúng ta. Tâm của
chúng ta tùy lúc tùy nơi hợp lại làm một với sự việc đang làm, hoàn cảnh đang
sống trong hiện tại, đó chính là sống trong Tịnh độ.
7. Bất kể vui vẻ hay đau khổ, chỉ vì lời
bình phẩm của người khác mà khiến cho tâm của chúng ta dao động, khiên lụy; thì
đó là không biết bảo vệ tâm mình, không làm tốt việc giữ gìn trạng thái tâm
linh.
8. Tức giận là thứ phiền não có thể do sức
khỏe, quan niệm hoặc những nhân tố khác dẫn đến, không nhất định thể hiện tu
dưỡng không tốt. Nếu như có thể quán chiếu lại nội tâm, dùng trí tuệ để hóa
giải phiền não, thì chắc chắn sẽ không hại mình hại người.
9. Trong bất kì trường hợp nào cũng cần để
ý đến tâm của mình, giữ gìn sự bình ổn và an định của nội tâm, đó chính là sức
khỏe của tâm linh, chính là Giữ gìn trạng thái tâm linh.
10. Gặp phải chuyện bực bội khó chịu cần
phải điều tâm. Điều tâm tức là điều hòa tâm của chính bản thân chúng ta, không
phải điều hòa tâm của người khác.
11. Bất kể đối phương là người mình yêu
thích hay là người mình chán ghét, bất kể gặp phải chuyện vui vẻ hay phiền
phức, đều cần phải tâm bình khí hòa để xử lý sự việc, đối đãi với người. Đây
chính là “đúng sai cần ôn nhu”.
12. Ôn nhu là lấy tâm nhu hòa, lấy thái độ
nhu thuận để đối đãi người, xử lý việc, nhưng không đồng nghĩa với nhu nhược.
13. Đời người tự tại, không có nghĩa là
không có thất bại, mà là trong lúc gặp phải thất bại, vẫn giữ được thân tâm
bình ổn, thung dung.
14. Nếu như người nào cũng truy cầu đầy đủ
từ hoàn cảnh tự nhiên, truy cầu công chính từ hoàn cảnh xã hội, truy cầu bình
đẳng từ người khác… mặc dù sẽ có hiệu quả ở nhiều trình độc khác nhau, nhưng
rốt cuộc không có cách nào thật sự hóa giải xung đột.
15. Buông xả không giống như vứt bỏ. Buông
xả là không nghĩ quá khứ, không nghĩ tương lai, tâm không chấp trước; vứt bỏ là
cái gì cũng không tin tưởng, hoàn toàn mất đi lòng tin và dũng khí.
16. Có lòng tin, có hy vọng, thì có thể có
tương lai.
17. Hối hận là phiền não, sám hối là tu
hành.
18. Ưu phiền lo lắng không có lợi ích gì,
lưu tâm và dụng tâm mới thật sự cần thiết.
19. Để tâm tình thật thoải mái, lúc bệnh
hoạn vẫn sinh hoạt như trước, vẫn làm những việc cần làm như trước, thì sẽ bệnh
một cách rất khỏe mạnh.
20. Bệnh chưa chắc đã khổ, nghèo chưa chắc
đã khổ, làm việc cực nhọc chưa chắc đã khổ, tâm khổ mới thật sự là khổ.
21. Xem bệnh tật như một loại thể nghiệm,
sẽ không thấy bệnh là khổ.
22. Xem những điều bất như ý như là một sự
thể nghiệm có ý nghĩa, thì sẽ có những thu hoạch quý giá.
23. Chuẩn bị tinh thần đón nhận thất bại
thì sẽ không sợ thất bại phát sinh.
24. Đời người không chỉ có trời yên biển
lặng, thân thể không tránh khỏi có lúc đau bệnh, làm việc khó tránh khỏi trở
ngại, môi trường tự nhiên kho tránh khỏi tai hại; chỉ cần tâm an thì có được
bình an.
25. Thế giới này có lúc phát sinh tai nạn,
bình thường làm tốt công tác dự phòng và chuẩn bị tâm lý, thì trong lúc tai nạn
phát sinh, có thể khiến cho thương vong thiệt hại giảm đến mức thấp nhất.
26. Nếu có quan niệm chính xác, biết sinh
lão bệnh tử đều là hiện tượng tự nhiên, thì sẽ không oán trời trách người.
27. Suy nghĩ nhiều 2 phút, vẫn còn nhiều
con đường sống để đi; chỉ cần vẫn còn một hơi thở, thì vẫn còn hy vọng vô hạn.
28. Chỉ cần vẫn còn một hơi thở, tâm niệm
một khi chuyển đổi, hoàn cảnh cũng theo đó mà chuyển đổi, bởi lẽ hoàn cảnh vốn
là vô thường.
29. Bất luận hoàn cảnh bên ngoài thay đổi
như thế nào, chỉ cần nội tâm an ổn và bình lặng để đối diện, nhất định có thể
tìm được biện pháp giải quyết vấn đề.
30. Bất luận bận bịu hay rảnh rang, ở
riêng một mình hay ở chung với mọi người, nội tâm cần phải giữ gìn an định,
trong sáng, tinh tường; đó chính là tu thiền, là giữ gìn đời sống tâm linh vững
chắc.
31. Âm thanh phản đối, phiền nhiễu vốn
không có gì đáng sợ; có thể đối diện, bao dung; thì đó là một thứ trợ lực giúp
cho bản thân mình trưởng thành hơn.
32. Xử lý vấn đề cần phải tâm bình khí
hòa; tâm bất bình, khí bất hòa sẽ dễ dàng nói sai lời, khiến cho vấn đề càng
thêm phức tạp.
Chương 2. Tận
tâm trách nhiệm
33. Muốn tồn tại hài hòa với hoàn
cảnh bên ngoài, trước tiên cần phải sống hài hòa với nội tâm của chính mình.
34. Thoải mái thân tâm, thể nghiệm thân
tâm, mới có thể sống hài hòa với nội tâm của chính mình.
35. Có thể sống hài hòa với nội tâm của
chính mình, thì mới có thể hiểu sâu sắc về bản thân mình, tức là hiểu được ưu
điểm và khuyết điểm của bản thân.
36. Đừng nên tự cho mình là phải, cũng
đừng nên tự xem nhẹ chính mình.
37. Đừng so sánh với chính mình, đừng so
sánh với người khác, chỉ biết nỗ lực ở hiện tại, tuy thời chuẩn bị cho tương
lai.
38. Thông thường người ta đều thích phô
bày ưu điểm của mình, ưu điểm cần phát huy, cần tiếp tục trưởng thành, không
cần phải khoa trương.
39. Người ta luôn luôn che giấu khuyết
điểm của mình, không chấp nhận đối diện hoặc thừa nhận nó; nếu có thể thản
nhiên đối diện khuyết điểm của mình, khuyết điểm sẽ ngày càng ít, vấn đề cũng
sẽ ngày càng nhỏ.
40. Nhận thức được rõ ràng ưu khuyết điểm
của mình, hiểu được ý nghĩa của cuộc sống và lẽ sinh tồn, là bắt đầu khẳng định
được chính mình.
41. Khẳng định được chính mình mà đối với
ưu khuyết điểm của bản thân không chấp trước, không vì thế mà kiêu ngạo hay hối
tiếc, tinh tấn nỗ lực không ngừng, đó chính là một loại thái độ vô ngã.
42. Điều kiện của mỗi người không giống
nhau, trí tuệ không giống nhau, hoàn cảnh không giống nhau, sức khỏe không
giống nhau, tiền đề không giống nhau, nên không thể đánh giá như nhau; chỉ có
bước chân vững chải, từng bước an ổn, mới có thể bước ra một con đường lớn.
43. Trong cuộc đời của một người, nếu như
có thể có một giá trị quan đúng đắn và kiên định bất biến, thì mỗi gian đoạn
trong hành trình cuộc đời đều sẽ là một bữa tiệc đầy ắp không hề vơi cạn.
44. Tự tư tự lợi, xem ra là bồi đắp cho
chính mình, kì thực thì không như vậy, tổn hại người khác rối cuộc rồi sẽ hại
mình.
45. Đời người sở dĩ tự tư tự lợi, tham lam
không chán, là bởi vì mất đi cảm giác an toàn.
46. Sở dĩ xung đột phát sinh là bởi vì
chúng ta quá nhấn mạnh cái vị trí trung tâm của chính mình.
47. Xem mình là trung tâm vốn là một loại
động lực của cuộc sống, đó chưa chắc là việc xấu; nhưng nếu như xem mình là
trung tâm quá mạnh, thường cho mình luôn đúng, tham lam không chán, ngạo mạn
hoặc tự ti, sẽ không thấy an vui sống dậy ở nơi mình.
48. Vượt qua được tự tư tự lợi, cùng với
được mất lợi hại của quan niệm xem mình là trung tâm, thì có thể khiến cho lòng
dạ rộng mở, lòng bao dung tăng trưởng, tâm được mất hơn thua cũng sẽ giảm ít
đi.
49. Nếu có thể vượt qua lợi hại được mất
của cá nhân, thì sẽ có thể lấy lợi hại được mất của toàn thể xã hội, toàn nhân
loại xem như là lợi hại được mất của bản thân mình.
50. Chúng ta hy vọng bản thân mạnh khỏe,
vui tươi, bình an; cũng hy vọng người khác mạnh khỏe, vui tươi, bình an; trong
đó cũng có quan niệm mình là trung tâm, nhưng không giống với “mình là trung
tâm” đầy tính tư lợi, mà là bồ đề tâm lợi tha.
51. Giá trị của đời người ở chỗ cống hiến,
trong lúc cống hiến trưởng thành, kết rộng thiện duyên.
52. Trời sinh ta tài ắt có chỗ dùng, mỗi
người sinh ra đời đều đã mang theo trách nhiệm và giá trị đến với thế giới. Chỗ
được dùng này thể hiện ở trách nhiệm đối với lịch sử thế giới, sự tận tâm đối
với toàn thể xã hội.
53. Sự sống của ta mặc dù nhỏ bé, chỉ cần
phát huy hết năng lực và sở trường, điều tiết được sức mạnh của bản thân, thì
có thể đóng vai “tiếp người trước mở đường sau” trong lịch sử nhân loại.
54. Phàm việc gì cũng giữ lòng cảm ơn, nỗ
lực ở hiện tại, xem mình là khúc nối “tiếp người trước mở đường sau”, một mặt
tiếp nhận sự dạy bảo của người đi trước, rồi đem những tinh túy của mình truyền
lại thế hệ sau, đó mới là giỏi biết tận cùng trách nhiệm cuộc sống.
55. Làm hòa thượng một ngày gióng chuông
một ngày, ở thân phận và chức vị như thế nào, thì phải tận tâm tận sức, làm hết
trách nhiệm bổn phận của vị trí đó. Thế mới là nắm chắc hiện tại, mới là gìn
giữ tâm linh.
56. Cam tâm tình nguyện cống hiến hết toàn
bộ những gì mình có và mình biết, lợi ích người thân bạn bè, cho đến tất cả
chúng sinh, trở thành người mà mọi người đều cần thiết, đó mới là một “yếu
nhân”.
Chương 3. Từ bi
trí tuệ
57. Khổ vui của đời người luôn đến
từ thể nghiệm nội tâm. Nếu có thể mang khổ vui của đời người làm thành quá
trình tăng trưởng tâm từ bi và tâm trí tuệ, thì đó là người đại tự tại.
58. Trong tâm không giữ ý nghĩ được mất,
mới là người vô sự trên thế gian. Vô sự không phải là không có việc để làm hay
không chịu làm việc; mà là lúc đảm nhiệm công việc, trong tâm không có điều gì
quái ngại.
59. Chỉ cần thường lấy an vui của người
khác làm an vui của chính mình, lấy hạnh phúc của người khác làm hạnh phúc của
chính mình, tất nhiên đó chính là người bình an rồi.
60. Người người đều có thể giúp người, thật
lòng khen ngợi người, động viên người, an ủi người; cổ vũ cho người, khai thông
cho người cũng chính là giúp đỡ người.
61. Khai hoa kết quả là hiện tượng tự
nhiên, khai hoa mà không kết quả cũng là hiện tượng bình thường, đó chính là
nhân duyên.
62. Nhân là điều kiện chủ quan, duyên là
nhân tố khách quan; điều kiện chủ quan có thể nắm chắc, nhân tố khách quan cần
phải có kế hoạch.
63. Có thể nhận biết nhân duyên, thì có
thể từ ưu phiền khổ não đạt được giải thoát.
64. Sự tình thành công hay không, mặc dù
không đi so đo, vậy mà một phần nỗ lực, một phần dụng tâm cũng đều là tăng
trưởng duyên.
65. Nhân duyên cần phải dùng tâm nắm chặt,
giả sử nhân duyên vẫn chưa thành thục, đừng ngại tiếp tục đợi thêm. Chờ đợi
cộng thêm nỗ lực, lúc nhân duyên thành thục mới có thể nắm chắc.
66. “Tri mệnh” và “nhận mệnh” khác nhau.
“Nhận mệnh” là thái độ tiêu cực, hoàn toàn vứt bỏ hành vi của cuộc sống. “Tri
mệnh” là nhận biết vạn sự vạn vật đều có nhân duyên của nó. Điều đáng đến nhất
định sẽ đến, thuận nghịch đều vốn tự nó.
67. Nếu có thể “tri mệnh”, thì có thể thản
nhiên đối diện với cuộc sống nhân sinh.
68. Trong bất kì trường hợp nào, đối với
người cần phải tôn trọng, đối với việc cần phải cáng đáng, đối với bản thân cần
phải có trí tuệ.
69. Từ bi là đối đãi với bất kì người nào
cũng vậy, không chỉ không làm tổn thương họ mà còn cần phải giúp đỡ họ.
70. Bất luận lúc nào nơi nào, không tổn
thương người không hiềm tị người, đó chính là bảo vệ chính mình, bảo vệ người
khác.
71. Không xem mình là trung tâm, mà lấy
lập trường khách quan, thậm chí vượt lên lập trường chủ quan để đối đãi người,
xử lí việc; sai lầm do tự mình phạm phải sẽ ít đi, dối đãi người sẽ từ bi hơn.
72. Dưới bầu trời không có người xấu thật
sự, chỉ có những người làm việc sai trái; cũng không có những người thật sự ác
tâm, chỉ là quan niệm phát sinh sai lầm.
73. Từ bi là lấy thái độ bình đẳng không
sai biệt, không đối lập để đối đãi tất cả mọi người.
74. Trí tuệ là trong bất kì tình huống
nào, làm cho mình trở về số không một cách tâm bình khí hòa, để xử lý tất cả
mọi việc.
75. Vấn đề nếu có thể giải quyết được, rất
tốt! Nếu như không thể giải quyết hoặc lưu lại hậu quả không tốt cũng không cần
quái ngại, chỉ cần tận việc người, thì không cần phải oán trời trách người.
76. Từ bi đối với người, là giúp đỡ họ,
khoan thứ họ, bao dung họ, cảm động họ; trí tuệ đối với việc, là đối mặt với
nó, tiếp nhận nó, xử lí nó, buông xả nó.
77. Từ bi là yêu quý giúp đở tất cả chúng
sanh một cách bình đẳng không phân biệt người ân kẻ oán; trí tuệ là giải quyết
tất cả vấn đề đạt đến kết quả tốt.
78. Từ bi cần phải có trí tuệ đồng hành,
từ bi mà khiếm khuyết trí tuệ, rất có khả năng tự hại hại người, mặc dù có lòng
hảo tâm, nhưng làm sai việc sẽ hại người.
79. Từ bi không phải là làm người tốt
chung chung, mà là làm những việc có lợi ích đối với mọi người, giúp đỡ người
khác cùng mình nâng cao phẩm chất và tình cảm tâm linh.
Chương 4. Vui vẻ
hạnh phúc
80. Người đời xử thế, có người “hỗn thế”,
có người “luyến thế”. Hỗn thế là ôm chặt thế gian mà sống qua ngày, thậm chí
tạo thành sự hỗn loạn của thế giới; luyến thế là trìu mến ưa thích thế gian
không xả, chấp trước vào tất cả mọi thứ liên quan đến mình.
81. Người đời xử thế cũng có 2 loại thái
độ “nhập thế” và “xuất thế”. Nhập thế là tham dự vào thế gian, cứu tế thế giới,
lấy giúp đỡ mọi người làm nhiệm vụ của mình; xuất thế tức là ẩn cư nơi rừng
núi, không màng thế sự, tự mình lo cho mình mà tu hành.
82. Bồ tát hạnh là lấy tâm xuất thế để làm
việc nhập thế: họ đi vào xã hội, quan tâm xã hội, cứu khổ cứu nạn, mà không
luyến tiếc vinh hóa phú quý, không tham cầu danh lợi no ấm, đó mới là người
giải thoát chân thật.
83. Nhận biết việc bất như ý của đời người
10 việc có đến 8, 9. Việc bất như ý nằm trong dự liệu, thì sẽ không cảm thấy
không tự tại nữa.
84. Khẳng định cái thế giới này là không
hoàn mĩ, có mưa kịp thời thì cũng có mưa trễ hạn, hiểu như vậy sẽ không quá mức
trông đợi sự hoàn mĩ.
85. Chúng ta nên thường hỏi chính mình vui
vẻ không? Có thật sự vui vẻ không? Vui vẻ không phải đến từ sự kích thích của
điều kiện vật chất, mà là nội tâm thật sự an định và bình tĩnh.
86. Đối xử với người khác, miệng không
tuôn lời xấu, đó chình là bảo vệ người khác, cũng là bảo vệ chính mình.
87. Tương tác với người khác, cho họ không
gian cũng chính là cho mình không gian.
88. Làm bất cứ việc gì, nhất định cần phải
giữ gìn thái độ lạc quan tích cực, tự mình vui vẻ, mới có thể khiến cho người
khác cũng được vui vẻ.
89. Người ta nếu như chỉ truy cầu khoái
lạc, mà không chịu gánh trách nhiệm, thì sự khoái lạc này cũng không kéo dài
được, mà luôn luôn trở thành gánh nặng tâm lý.
90. Lúc chúng ta vì người khác cống hiến,
chính ta cũng đang trưởng thành, đang có một loại cảm giác thành tựu; sự trưởng
thành và cảm giác thành tựu này dệt nên niềm an vui, đó là niềm an vui thanh
thản.
91. Lấy lòng chán ghét, thù hận để nhìn
thế giới, sẽ khiến cho dục vọng tăng lên không ngừng nghỉ, nên cứ dong ruổi bên
ngoài con đường an vui.
92. Nhiều một phần tâm cống hiến, ít một
phần tâm tư lợi, thì sẽ có bình an, sẽ có khoái lạc.
93. Kiếm tiền không tư lợi, có tiền mọi người
cùng kiếm; mọi người có tiền kiếm, mới là sự giàu có đáng tin cậy.
94. Cần phải đạt được sự giàu có một cách
có đạo lý, ngoài những phước báo tiên thiên mang lại, cần phải cộng thêm sự nỗ
lực hậu thiên, nhất là kết rộng thiện duyên.
95. Giàu có bao gồm giàu thế gian, giàu
trí tuệ và giàu công đức, nếu 3 thứ đều đạt được, nhất định bình an, mạnh khỏe,
vui vẻ, hạnh phúc.
96. Làm nhiều việc tốt, cho người nhiều
phương tiện, là giàu công đức; quan niệm chính xác, hiểu được hóa giải phiền
não, là giàu trí tuệ.
97. Giàu thế gian cố nhiên quan trọng, nếu
có thể lấy giàu có làm thành một loại công cụ, dùng nó để bố thí cứu tế, hành
thiện công ích, mới là người đại phú quý thật sự.
98. Đời người hạnh phúc cần phải có 3Q: IQ
là năng lực học tập, EQ là năng lực quản lý tình cảm, cùng với MQ là phẩm chất
đạo đức. Cái cuối cùng tức là giúp đỡ người, lợi ích người, quan tâm người.
99. Hoàn cảnh bên ngoài càng không khởi
sắc, con người càng cần phải biết bảo vệ sức khỏe thân tâm, làm nhiều hơn những
việc có ích cho người khác.
100. Người có tâm cống hiến, thì sẽ không
lo lắng mình không nhận được sự quan tâm; có được ý nguyện, tức có được tâm lực
để chăm lo cho người. Có thể lo lắng cho người khác, cũng có thể lo lắng cho
chính mình.
101. Cuộc sống của con người vốn ngắn
ngủi, nên cần phát tâm nguyện từ bi vô hạn.
102. Phàm mọi việc đều tận tâm tận sức,
tùy thuận nhân duyên, duyên đến thì sự thành.
103. Vì chúng sinh làm tất cả mọi việc, ắt
có thể tâm nghĩ sự thành.
104. Hành thiện không có phân biệt lớn
nhỏ, chỉ cần mang một tâm niệm thiện lành, tâm ắt sẽ được bình an.
105. Tốt nhất nên phát nguyện rộng lợi
mình lợi người, chí ít cần phải làm việc lợi mình mà không hại người trước,
không tổn thương đến người khác.
106. Phát nguyện cũng có thứ lớp của nó,
từ cái nhỏ bắt đầu, từ cái gần nhập thủ. Giữ tâm lành, nói lời hay, làm việc
tốt, là thiện nguyện mà mọi người có thể làm được, mọi người có thể phát tâm
được.
107. Nói lời hay, làm việc tốt, ít tạo ác
nghiệp, thì có thể cải biến vận mệnh chính mình, cũng có thể làm chuyển biến
cộng nghiệp của nhân loại.
108. Làm việc thiện nên để cho người biết,
chứ không cầu người báo đáp. Chúng ta cổ vũ mọi người đều đến làm việc tốt,
khiến cho việc tốt được lan rộng, được kéo dài, được nhiều người hưởng ứng.
Hết
